معماری سلطنتی عثمانی

کاخ های عثمانی

کاخ توپکاپی که در شبه جزیره تاریخی استانبول و در منطقه سلطان احمد امروزی واقع شده است، بیش از 400 سال به عنوان محل اصلی اقامت و مقر اداری امپراتوری عثمانی فعالیت کرده است. کاخ توپکاپی بین سالهای 1459-1473 درست پس از فتح قسطنطنیه (1453) ساخته شد. این کاخ در ابتدا تا زمان ساخت حرمسرا در قرن شانزدهم به عنوان مقر اداری امپراتوری بود. خانواده شاهنشاهی نیز بعداً وقتی حرمسرا اضافه شد به قصر نقل مکان کردند. طرح معماری کاخ، با 4 حیاط و یک حرمسرا، مطابق با یک نظم سلسله مراتبی، با افزایش مزیت های خاص و امنیت بالاتر با پیش رفتن در حیاط ها، سازمان یافته بود.

کاخ دولماباغچه در ساحل اروپایی تنگه بسفر، محل کاخ دولماباغچه پس از فتح استانبول در ابتدا به عنوان یک باغ سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفت. بعداً در قرن هفدهم، سلطان احمد اول و جانشین وی سلطان عثمان دوم باغ را به سادگی با پر کردن ساحل دریا گسترش دادند، از این رو منطقه را باغ پر شده می نامند که معنای واقعی کلمه دولماباغچه است. کاخ نئو کلاسیک امروزی بعدا در قرن نوزدهم توسط سلطان عبدالمجید ساخته شد، در واقع به سفارش او توسط خانواده بالیان که از معماران مشهور استانبول بودند، ساخته شد. بعداً عبدالمجید کاخ توپکاپی را ترک کرد و همراه با خانواده سلطنتی به دولماباغچه نقل مکان کرد.

همچنین کاخ ها و کوشک های بسیاری در استانبول وجود دارد که در قرن نوزدهم توسط خانواده بالیان ساخته شده است. کاخ های بیگلربیگی ، چراغان و یلدیز همه نمونه های دیدنی معماری به سبک نئو-عثمانی است که توسط این خانواده ارمنی توسعه یافته است، که همگی بر افزودن ویژگی های شرقی به سبک های هنر رنسانس ایتالیا و فرانسه تأکید دارند.

معماری مسجد عثمانی، بیشتر به لطف معمار چیره دست سنان در قرن شانزدهم شکوهمندترین اشکال خود را در بین مساجد سلطنتی پیدا می کند. مسجد عثمانی در مقایسه با مساجد معاصر که توسط سلطنت سفارش داده نشده اند خیره کننده است، مساجد سلطنتی معمولاً دارای مناره های اضافی که در آن بالکن هایی وجود دارد که موذن در آن اذان می گوید، یک حیاط باستانی و مهمتر از همه یک محفل پادشاه (خونکار)، یک لژ سلطنتی و مکانی خاص و محافظت شده از انظار عموم برای سلطان در نظر گرفته شده است. سلیمانیه، سلطان احمد، مهرماه سلطان، مسجد فاتح و مجیدیه با شکوه ترین نمونه های مساجد سلطنتی هستند.

معماری مسکونی عثمانیاگرچه معماری کشوری عثمانی به دلیل گستردگی قلمرو شاهنشاهی دارای اشکال و ساختارهای متنوعی است، اما بیشترین سبکی که امروزه می توانیم مشاهده کنیم در سافران بولو، بی پازاری، آماسیا و استانبول واقع شده است.

خانه های عثمانی که امروز می بینیم در واقع محصولی از اواخر قرن شانزدهم است، زمانیکه نخبگان شهری در شهرها قدرت می گیرند. می توان آنها را سنتزی از ملاحظات اخلاقی مربوط به طبقات بالای زندگی در شهرهای عثمانی دانست. این خانه ها دارای یک طرح باز عجیب و غریب در سطح زمین هستند که خیابان ها را در حیاط ها و باغ های خود ادغام می کند و یک طرح خیابانی بسیار متفاوت از شهرهای غربی ایجاد می کند. در نمای خانه ها، پنجره ها عناصر مهمی بودند. اگرچه پنجره های طبقه پایین به دلیل مجاورت با معابر عمومی کوچک و با میله های آهنی یا چوبی محکم شده اند، اما در طبقه های طبقه بالا به منظور حفظ حریم خصوصی پنجره های خلیج بزرگ به صورت مشبک یا با کرکره پوشیده شده اند که اجازه ورود نور به داخل را می دهد و یک دید بیرونی نیز دارند. مصالح ساختمانی متناسب با آب و هوا از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت بود اما به طور كلی از تركیب چوب و سنگ استفاده می شد. از آنجا که آنها طبق فرهنگ اسلامی عثمانی ساخته شده اند، حریم خصوصی اصلی ترین مفهومی است که نقشه داخلی خانه ها را شکل می دهد، جایی که اغلب سه نسل با هم زندگی می کردند. استفاده از زمین، کاناپه و اتاق های حرملیک (فقط زنان) یا سلاملیک (فقط مردان) بیشتر تحت تأثیر این فرهنگ بود. مهمترین ویژگی اتاق ها این بود که دارای چندین مشخصه قوی مانند تزئینات سقف متقارن با یک نقطه کانونی مرکزی، یک شومینه مخروطی، طاقچه ها و مبلمان داخلی هستند.