شگفتی های معماری

کاخ ها و عمارت های درون و اطراف استانبول

کاخ دولماباغچه

دلماباغچه که در سمت اروپایی تنگه بسفر در استانبول قرار دارد، در اصل یک خلیج بوده است. در قرن هفدهم، در زمان سلطنت سلطان احمد اول و جانشین او عثمان دوم، به منظور بزرگتر کردن باغ شاهنشاهی، خلیج به تدریج پر شد. این روند منجر به معروف شدن آن به عنوان دولماباغچه شد، که به معنای واقعی کلمه به معنای باغ پرشده است. همچنین در قرن هفدهم یک مجموعه کاخ، معروف به کاخ ساحل بشیکتاش در داخل باغ ساخته شد. با این حال، در قرن نوزدهم، در زمان سلطان عبد المجید دوم، کاخ اولیه چوبی تخریب شد و کاخ دولماباغچه به عنوان کاخ اصلی شاهنشاهی در محوطه ساخته شد. خانواده سلطنتی به آنجا نقل مکان کردند و محل اقامت طولانی مدت خود در کاخ توپکاپی در فاتح را ترک کردند. کاخ دولماباغچه توسط خانواده معروف بالیان، توسط نیکوعوس و کارابت بالیان ساخته شده است و یکی از بهترین نمونه های سبک نئو-عثمانی بود که سبک های هنری رنسانس ایتالیا و فرانسه را با باروک و معماری عثمانی ادغام کردند.

کاخ توپکاپی

کاخ توپکاپی واقع در شبه جزیره تاریخی استانبول، در منطقه فاتح، به عنوان مقر اداری و محل اقامت شاهنشاهی در شکوهمندترین دوره امپراتوری عثمانی بوده است. اولین ساختمانهای کاخ درست بین سالهای 1451 تا 1481 درست پس از فتح استانبول توسط سلطان محمد فاتح ساخته شد. به سوی میدان معروف ایاصوفیه، دروازه شاهنشاهی، باب همایون باز شده، به اولین حیاط منتهی می شود، جایی که کلیسای ایا ایرینی و غرفه های مختلف همراه با قدیمی ترین ساختمان، کوشک کاشی کاری شده در آنجا یافت می شود. حیاط اول توسط دروازه میانه، باب السلام به حیاط دوم منتهی می شود، جایی که ساختمانهای کاخ را می توان در آن یافت. یک حیاط سوم به قسمت حرم باز می شود، جایی که خانواده شاهنشاهی با خانواده بزرگ خود در آن زندگی می کردند. و سرانجام، حیاط چهارم که از طریق اتاق خزانه داری، با یک مسیر سرپوشیده، در انتهای مجموعه قرار دارد.

قصر کوچوکسو

واقع در ساحل آسیایی تنگه بسفر، در محله امروزی کوچوکسو در بیکوز، منطقه ای که قصر کوچوکسو در آن ساخته شده است در ابتدا به عنوان باغ مورد علاقه خانواده سلطنتی بوده است. در آغاز قرن هجدهم، در زمان سلطان محمود، ابتدا یک کاخ چوبی دو طبقه ساخته شد. کاخ اول توسط سلطان سلیم سوم و محمود دوم نیز مورد استفاده قرار گرفت، با این حال، بعداً، در زمان عبدالمجید در قرن 19، عمارت چوبی تخریب شد تا یک کاخ جدید ساخته شود. قصر کوچوکسو توسط نیکوعوس بالیان، یکی از اعضای خانواده معروف بالیان طراحی و ساخته شده است. این قصر نسبتاً کوچک است که به منظور اقامت های کوتاه مدت در تفرج های سلطان در بیرون شهر یا سفرهای شکار در مناطق جنگلی اطراف ساخته شده است.

قصر ایهلامور

قصر ایهلامور در منطقه امروزی بشیکتاش در استانبول واقع شده است، دره ایهلامور در قرن هجدهم، مکانی محبوب برای پیک نیک بوده است. در قرن نوزدهم، در زمان سلطان عبد المجید، همراه با بسیاری از کاخ ها و عمارت های دیگر که توسط خانواده بالیان ساخته شده بود، قصر ایهلامور نیز ساخته شد. قصر شامل دو ساختمان بود عمارت تشریفات و عمارت ملازمان یا همراهان، که هر دو سبک باروک را به نمایش می گذارند.

قصر آینالی کاواک

چهارمین مکان بزرگ در استانبول، بعد ازدولماباغچه، توپکاپی و اوسکودار، قصر آینالی کاواک، تنها ساختمان باقی مانده از کاخ آینالی کاواک است. در ساحل شاخ طلایی در نزدیکی کارخانه کشتی سازی قدیمی واقع شده است، همچنین به کاخ ترسانه (کشتی سازی) معروف بود. اولین ساختمانهای این مجموعه در قرن هفدهم ساخته شد، با این حال در پایان قرن هجدهم، به دلیل ضمائم جدید، قصر به عنوان یک کاخ شناخته شد. قصر آینالی کاواک یکی از این ساختمان هاست که گمان می رود متعلق به زمان سلطنت سلطان احمد سوم باشد. سلطان سلیم سوم بود که برای بزرگ کردن کارخانه کشتی سازی، بسیاری از ساختمانهای کاخ را خراب کرد. همان سلطان بیشتر وقت خود را در قصر آینالی کاواک گذراند و در آنجا بسیاری از قطعات موسیقی کلاسیک عثمانی خود را ساخت. برخی از دوبیتی ها توسط یک خوشنویس معروف عثمانی بر روی پنجره ها به افتخار او حک شده است.

کاخ ییلدیز

کوشک شاله یکی از بناهای مجموعه کاخ ییلدیز است که در سال 1880 برای سلطان عبدالحمید دوم که کاخ دلماباغچه را ترک کرد و در کاخ ییلدیز مستقر شد، ساخته شد. این کاخ توسط ساختمانهای دیگری که توسط معمار معروف ایتالیایی دوران، رایموندو د آرونکو طراحی و ساخته شده بود، گسترش یافت. کوشک شاله میزبان بسیاری از بازدید کنندگان مهم مانند وینستون چرچیل، شارل دوگل و قیصر ویلهلم دوم بود.

کاخ ها و عمارت های خارج از استانبول

آغری

کاخ اسحاق پاشا

کاخ اسحاق پاشا در 5 کیلومتری شرق دوغوبایزید در منتهی الیه شمال شرقی کشور واقع در جاده ابریشم واقع شده است. این بنا در یکی از تپه های یک کوه ساخته شده است و به عنوان نمونه ای بی نظیر از معماری عصر لاله در قرن هجدهم قلمداد می شود. سبک معماری آن مجموعه ترکیبی از سبک های عثمانی، ایرانی، ارمنی و سلجوقی است. نماها با سنگ های تراشیده شده نقش برجسته تزئین شده است که نمایانگر سبک هنری سلجوقیان است. همچنین از چوب به عنوان عنصر تزئینی استفاده شده است، مخصوصاً در ساخت تیرهایی که به صورت مجسمه های سه بعدی ساخته شده اند و دارای معنای نمادین در هنر ترک می باشند. طبق دست خط روی درب بخش حرم، این مجموعه در سال 1784 توسط اسحاق پاشا تکمیل شده است. اسحاق پاشا اولین کسی بوده که سیستم گرمایشی را با الهام از سیستم حمام کشف و اتخاذ کرده است. این ساختمان در طول قرن نوزدهم به دلیل جنگ و زلزله به شدت آسیب دید؛ با این وجود، در سال 1992 وزارت فرهنگ یک برنامه مرمت را آغاز کرد و بعداً در سال 2000 این کاخ در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

آماسیا

عمارت هازرانلار

عمارت هازرانلار یکی از زیباترین نمونه های معماری بومی قرن نوزدهم در دوره عثمانی در یالیبویو، در آماسیا واقع شده است. این عمارت در سال 1865 برای هازران حانم، که یک زن مشهور محلی بود، ساخته شد. عمارت در سال 1986 پس از مرمت به موزه قوم نگاری تبدیل شد.

کارابوک

خانه های سافران بولو

سافران بولو در شمال شرقی ترکیه واقع شده است و به ما فرصت مطالعه اقامتگاه های دوره عثمانی در قرن 18 را می دهد. جغرافیای شیب دار سافران بولو که توسط رودخانه ها به وجود آمده است، ظاهر یک سری تراس را به شهر ارائه می دهد. خانه ها عموماً ساختمانهای دو یا سه طبقه ای هستند که با ترکیبی از چوب و سنگ ساخته شده اند. طبقات زیرین، همانطور که در بسیاری از خانه های عثمانی قرن هجدهم بوده، با سنگ ساخته شده است. طبقات فوقانی که با پایه پشتیبانی و محکم می شوند خیلی جادار هستند. از آنجا که طبقات فوقانی به منظور ورود حداکثر میزان نور خورشید ساخته شده است، محورهای خانه ها کمی بین طبقه تغییر مکان داده و ساختمانهایی با ظاهری عجیب با ظاهری کمی پیچ خورده ایجاد می کنند.

دژها و قلعه ها

دیوارهای شهر استانبول

چه به استانبول از طریق دریا نزدیک شوید و چه از خشکی، دیوارهای شهر هنوز یک منظره دیدنی است. دیوارهای قسطنطنیه که در ابتدا توسط امپراتور بیزانس کنستانتین بزرگ ساخته شده بود، مجموعه ای دفاعی بود که از هر طرف شهر را در بر می گرفت و مشهورترین نمونه از اواخر عهد عتیق و جهان قرون وسطایی بود. دیوارهای مرمره امنیت جنوبی را تأمین می کردند در حالی که دیوارهای شاخ طلایی از ضلع شمالی شهر محافظت می کردند. در غرب، با حدود 6 كیلومتر از دریای مرمره تا قسمت فوقانی شاخ طلایی، دیوارهای زمینی قسطنطنیه از شهر در برابر دشمنان محافظت می كرد و بیش از هزار سال در برابر بسیاری از محاصره ها مقاومت كرد تا اینكه شهر توسط عثمانی در سال 1453 فتح شد. این سیستم پیچیده از دیوارهای داخلی و خارجی، برج ها و خندق ها که امروزه تا حدودی باقی مانده است، در بیشتر موارد، توسط امپراطور تئودوسیوس دوم در نیمه اول قرن پنجم ساخته شده است. در طول تاریخ بارها و بارها توسط عثمانی ها احیا شد، امروز دیوارهای شهر قسطنطنیه به عنوان یادآور شکوه گذشته شاهنشاهی استانبول ایستاده اند.

برج دختر

برج دختر یا همان کیز کوله سی در زبان ترکی، که از دوره قرون وسطایی بیزانس به برج لئاندروس نیز معروف بود، برجی است که بر روی یک جزیره کوچک واقع در ورودی جنوبی تنگه بسفر نزدیک به ساحل اوسکودار در استانبول قرار دارد. یک ایستگاه گمرکی برای کشتی هایی که از دریای سیاه می آمدند، روی صخره ای کوچک در مقابل اسکودار، کرایسوپولیس باستان، ساخته شد. این جزیره از طریق یک دیوار دفاعی به ساحل آسیا متصل شد که بقایای آن هنوز در زیر آب قابل مشاهده است. در زمان فتح استانبول در سال 1453 توسط عثمانی ها، این برج میزبان یک پادگان بیزانس بود. از این برج اغلب به اشتباه به برج لئاندر در اشاره به افسانه هرو و لئاندر یاد می شود.برج گالاتا

برج گالاتا یکی از شناخته شده ترین نمادهای تصویری استانبول است که از موقعیت مرتفع خود بر مناطق بی اوغلو و کاراکوی اشراف دارد.

اگرچه تاریخ دقیق ساخت این برج مشخص نیست، اما این احتمال وجود دارد که این برج برای اولین بار در زمان سلطنت ژوستینین، امپراتور بیزانس در حدود سال 507 میلادی ساخته شده باشد. این برج نزد جنوایی ها به برج مسیح معروف بود، در حالی که بیزانسی ها از آن به عنوان برج بزرگ یاد می کردند. در دوره جنوایی ها، این برج شکل فعلی خود را به خود گرفت، هنگامی که محله گالاتا محل زندگی بازرگانان اهل جنوا بود، که در آن یک سری پست های اقتصادی و تجاری را در مدیترانه و دریای سیاه اداره می کردند.

در سال 1509، برج به دلیل زلزله آسیب دید، اما توسط معمار عثمانی، حایرالدین، که همچنین معمار بازسازی مجموعه سلطان بایزید دوم در ادیرنه بود، مرمت شد. در زمان سلطنت با شکوه سلطان سلیمان، این برج برای اسکان زندانیانی که به کار در محوطه اسکله دریایی قاسم پاشا محکوم شده بودند مورد استفاده قرار گرفت. با پایان قرن شانزدهم، یک رصدخانه توسط یک ستاره شناس به نام تاکی الدین افندی در بالای آن اضافه شد، اما این برج در زمان سلطان مراد سوم در طی سالهای 1546 و 1595 بار دیگر به زندان تبدیل شد.

در قرن هفدهم، این برج برای مدت کوتاهی توسط گروه مهتر، گروه نظامی عثمانی، مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن در سال 1717 به برج دیدبانی آتش تبدیل شد. در سال 1794، آتش سوزی برج را تخریب کرد، اما دوباره احیا شد و یک پنجره جومبا(بالکن برجسته) اضافه شد. در سال 1831، این برج بار دیگر توسط آتش سوزی ویران شد، و یک بار دیگر با اضافه شدن دو طبقه دیگر و یک نوک مخروطی شکل دوباره مرمت شد.

یکی از داستان های جالب در مورد برج گالاتا، در مورد هوانورد افسانه ای عثمانی، هزارفن احمد چلبی است. طبق گفته اولیا چلبی، مسافر مشهور عثمانی، هزارفن چلبی با بالهایی که به بازوانش بسته بود از بالای برج به اسکودار پرواز کرد. ظاهراً سلطان مراد خان به این مرد مشکوک شد و او را برای تبعید به الجزایر فرستاد.

امروزه این برج با ارتفاع 66.90 متر به عنوان یک جاذبه توریستی برای بازدیدکنندگانی که از بالکن از منظره 360 درجه دیدنی استانبول لذت می برند، مورد استفاده قرار می گیرد.

دیاربکر

قلعه و دژ دیاربکر

قلعه دیاربکر که برای اولین بار در قرن سوم در دوره روم ساخته شده است، در طول سال ها گسترش یافته و مستحکم شده است. دیوارهای قلعه که با سنگ بازالت محلی محکم شده است، دومین دیوارهای دفاعی گسترده و طولانی پس از دیوار بزرگ چین است. قلعه دیاربکر در سال ۲۰۱۵ به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.

وان

قلعه وان

قلعه وان که در قرن نهم پیش از میلاد توسط پادشاهی باستانی اورارتو ساخته شده است، در سمت شرقی دریاچه وان، بر فراز ویرانه های توشپا، پایتخت اورارتوها قرار دارد. این قلعه طی سالیان تحت کنترل مادها، هخامنشیان، ارمنی ها، اشکانیان، رومی ها، ساسانیان، پارس ها، بیزانسی ها، عرب ها، سلجوقیان، صفویان، افشاریان، عثمانی ها و روس ها بوده است. هر تمدنی که قلعه را در طول اعصار خود کنترل می کرد، اثر خود را در ساختار آن برجای گذاشته است. از کتیبه خشایارشاه در قرن 5 قبل از میلاد تا مسجدی است که توسط سلطان سلیمان در قرن 15 ساخته شده است در آن به جای مانده است.

قلعه هوشاپ (خوشاب)

قلعه هوشاپ که در استان وان و در جاده وان- هکاری واقع شده ، در قرن هفدهم ساخته شده است. این نام از خوش آب گرفته شده و به رودخانه های مجاور اشاره دارد. این قلعه توسط ساری سلیمان محمودی، رئیس قبیله محمودی، ساخته شد و تا زمان اصلاحات تنظیمات در قرن نوزدهم که حکومت ولایتی را دوباره سازماندهی می کرد، مورد استفاده قرار می گرفت.

مرسین

قلعه دختر

قلعه دختر امروز در یک جزیره در استان مرسین واقع شده است که 300 متر با ساحل مدیترانه فاصله دارد. این قلعه که برای اولین بار در قرن چهارم قبل از میلاد ساخته شده است، در قرن سیزدهم به طور گسترده بازسازی شده است. دیوارهای ضلع شمالی و غربی که توسط آنها ساخته شده نمونه های سازه های سنگ تراشی اصیل هستند. این قلعه بعداً توسط کارامانید، یک امیر آناتولی و سرانجام توسط عثمانی ها در قرن 14 تصرف شد.

مسافرخانه ها و بازارها

آکسارای

سلطان خان (علاء الدین خان)

کاروانسرای سلطان که در سال 1229 توسط سلطان علاءالدین کیقباد اول ساخته شده است، یکی از بهترین نمونه های معماری سلجوقی است. این کاروانسرا از نظر حکاکی های بر روی دروازه جلویی آن و عمارت مسجد که به صورت مربعی سنگی در وسط حیاط واقع شده است از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

استانبول

بازار بزرگ

بازار بزرگ که در منطقه فاتح در شبه جزیره تاریخی استانبول واقع شده است، یکی از قدیمی ترین بازارهای سرپوشیده در جهان است. مساحت آن 30700 متر مربع است و بیش از 4000 مغازه در آن وجود دارد. این بازار برای اولین بار در قرن پانزدهم پس از فتح استانبول توسط فاتح سلطان محمت ساخته شد، بعداً در سال 1701 توسط سلطان سلیمان بزرگ گسترش یافت و بازار به ابعاد فعلی خود رسید. این بازار در طی سالهای گذشته دچار زلزله و آتش سوزی های بسیاری شده است، با این وجود این بازار هرگز عظمت و اهمیت خود را از دست نداده است. مغازه هایی که امروزه می بینیم در سال 1896 پس از آخرین زلزله ساخته شده اند. امروزه از این بازار همچنان به عنوان یک مرکز خرید استفاده می شود که 26000 نفر در آن مشغول به کار هستند. روزانه بین 250000 - 400000 بازدید کننده از آن بازدید می کنند و این یکی از پربازدیدترین مکانهای تاریخی در جهان است.

چهارسوی مصر

چهارسوی مصر، دومین بازار پر بازدید در استانبول است و در محله امین اونو واقع شده است. این بازار همچنین به عنوان بازار مصر شناخته می شود زیرا با درآمد حاصل از استان مصر عثمانی در سال 1660 ، به عنوان بخشی از مجتمع مسجد جدید که به سفارش خدیجه تورخان سلطان ساخته شده است. اگرچه این بازار همچنان به عنوان مرکز تجارت ادویه در استانبول شناخته می شود اما مغازه های دیگری نیز وجود دارد که انواع راحت الحلقوم، جواهرات، سوغاتی و میوه های خشک و آجیل را به فروش می رسانند.

ادیرنه

بازار علی پاشا

این بنا توسط معمار سنان در سال 1569 به دستور سمیز علی پاشا هرسکی، آخرین وزیر بزرگ سلطان سلیمان ساخته شد. این بازار 270 متر طول دارد و حدود 130 مغازه در آن قرار دارد. امروزه لباس، کفش، کیف و سایر وسایل منزل و همچنین سوغاتی های ادیرنه در این بازار به فروش می رسد.

سرای رستم پاشا

یکی دیگر از گنجینه های تاریخی ساخته شده توسط معمار سنان در سال 1554 به دستور رستم پاشا، سرای رستم پاشا است که نمونه ای عالی از معماری عثمانی قرن شانزدهم است. کاروانسرا یک ساختمان دو طبقه است و در نمای خود مغازه هایی دارد. با وجود تعطیل بودن امروزه آن اما این مسافرخانه در سال 1972 بازسازی شد و برای مدتی به عنوان هتل مورد استفاده قرار گرفت.

مدرسه (مدارس دینی)

قونیه

مدرسه کاراتای

در سال 1251 توسط جلال الدین کاراتای، امیر قونیه در دوره سلجوقیان ساخته شده است. این مدرسه خصوصاً به دلیل کاشی کاری و تزئیناتش مشهور است. این بنا به موزه آثار کاشی تبدیل شد، جایی که کاشی ها، تزئینات و آثار سلجوقی در آن به نمایش گذاشته شده است.

سیواس

مدرسه گوک

مدرسه گوک در سال 1271 ساخته شده است و به دلیل مناره های دوتایی خود که از دو طرف ورودی اصلی بلند می شوند، مشهور است. مناره ها دارای حکاکی هایی از حیوانات، ستاره ها و درختان هستند. کاشی های آبی آسمانی که بر روی ساختمان استفاده شده نام آن را به آن داده است، زیرا گوک به معنای آسمان است. این ساختمان دارای یک حیاط با چشمه و استخر است که از ورودی اصلی به آن وارد می شوند. حیاط دارای دو بخش است که یکی به نمازخانه منتهی می شود و دیگری به کلاسها منتهی می شود.

ارزروم

مدرسه جفت مناره

مدرسه جفت مناره در ارزروم، در قسمت شرقی ترکیه واقع شده است. اگرچه قطعیت ندارد، اما اعتقاد بر این است که این مدرسه در قرن سیزدهم و در دوره سلجوقی ساخته شده است. این مدرسه بزرگترین نمونه در نوع خود است و همچنین از نظر ویژگی های معماری و تزئینی یک ساختمان بسیار مهم است. این مدرسه به عنوان یک ساختمان دو طبقه مساحت 35 در 40 متر را پوشش می دهد. مناره های جفت 26 متری ساخته شده از آجر که وجه تسمیه مسجد می باشند، در نمای شمالی قرار دارند. مناره ها روی پایه های هشت ضلعی قرار می گیرند که بالای یک ستون مربع شکل قرار دارند. یک کاشیکاری خوشنویسی با نام الله، پیامبر و چهار خلیفه در قسمت فوقانی نوشته شده است و پایه آن با نقش برجسته درخت خرما تزئین شده است.

بناهای مذهبی

استانبول

مسجد جامع ایاصوفیه

ایاصوفیه واقع در شبه جزیره تاریخی استانبول، در منطقه سلطان احمد، در ابتدا در سال 537، در قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری روم شرقی ساخته شد. ایاصوفیه به عنوان کلیسای ایالتی امپراتوری روم طراحی شد و به سفارش ژوستینین امپراطور روم شرقی ساخته شد. این کلیسا به طور گسترده به عنوان مظهر معماری بیزانس شناخته شد، زیرا در زمان خود، بزرگترین فضای داخلی نسبت به هر بنای شناخته شده در جهان را داشت. این ساختمان توسط ایسیدوروس، معمار و ریاضیدان اهل میلتوس طراحی شده است. کلیسای ایاصوفیه بعداً پس از فتح استانبول توسط سلطان محمد فاتح به مسجد تبدیل شد. فضای داخلی این کلیسا به همراه زنگوله ناقوس ها، محراب و شمایل ها برداشته شده اند و موزاییک ها با توجه به آیین مسلمانان که هنر فیگوراتیو را منع می کنند، با گچ پوشانده شده است و ویژگی های مذهبی اسلامی مانند یک منبر و مناره به آن اضافه شده است. بعد از بنیانگذاری جمهوری ترکیه، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد. ایاصوفیه به عنوان میراث فرهنگ مسیحیان و مسلمانان، تا سال 2020 به عنوان یکی از برجسته ترین موزه های جهان فعالیت می کرد. ایاصوفیه با حکم ریاست جمهوری در ژوئیه 2020 مجدداً به عنوان مسجد جامع ایاصوفیه برای پرستش بازگشایی شد و به عنوان میراث جهانی بشر در خدمت همگان قرار گرفت.

ایاایرینی

کلیسای ایاایرینی که در اولین حیاط کاخ توپکاپی واقع در شبه جزیره تاریخی استانبول واقع شده است، تصور می شد که در اصل در قرن 4 ساخته شده است. اگرچه کلیسا به طور کلی به کنستانتین اول منسوب است، منابع دیگری نیز وجود دارد که ادعا می کنند این مکان قبلاً محل کلیسای قدیمی دیگری بوده است. ایاایرینی تا زمان ساخت ایاصوفیه اول در سال 360، به عنوان کلیسای ایالتی قسطنطنیه ارائه خدمت می کرد. ایاایرینی در سال 548 توسط امپراتور ژوستینین اول بازسازی شد و بعداً در سال 740، پس از زلزله قسطنطنیه در زمان سلطنت کنستانتین پنجم بازسازی و با موزاییک و نقاشی های دیواری تزئین شد. پس از تسلط عثمانی ها بر استانبول در سال 1453، کلیسا توسط دیوارهای کاخ توپکاپی محصور شد و از آن به عنوان انبار استفاده شد. از ابتدای قرن بیستم تا دهه 1970 این کلیسا به عنوان موزه نظامی مورد استفاده قرار گرفت و بعداً برای اجرای موسیقی کلاسیک به سالن کنسرت تبدیل شد.

موزه کاریه (کلیسای کورا)

کاریه در محله ادیرنه کاپی استانبول واقع شده است، کاریه در محل اصلی کلیسای کورا خارج از دیوارهای شهر قسطنطنیه به عنوان بخشی از یک مجموعه صومعه روستایی ساخته شده است. اولین نام این کلیسا، کلیسای نجات دهنده مقدس در حومه بود، بعداً وقتی دیوارهای شهر گسترش یافت و کلیسا در محدوده شهر ادغام شد، نام خود را همان کورا حفظ کرد. این کلیسا توسط ماریا دوکاینا، مادر شوهر امپراتور بیزانس، الکسیوس کمنوس، بازسازی شد و شکل امروزی خود را به خود گرفت. بعداً، در قرن 14 میلادی، موزاییک ها و نقاشی های دیواری معروف توسط دولتمرد قدرتمند بیزانس، تئودور متوچیت، اضافه شد. موزاییک های کلیسا یکی از برجسته ترین نمونه های هنر رنسانس پالایولوگی است. پس از فتح استانبول، این کلیسا به مسجد کاریه تبدیل شد و نقاشی های دیواری و موزاییک ها با گچ پوشانده شد. در سال 1945 این مسجد به موزه تبدیل شد و به لطف یک برنامه مرمت طولانی، نقاشی های دیواری رونمایی شدند. مسجد كاریه به عنوان موزه تا سال 2020 فعالیت می كرد، که دوره كار مرمت گسترده دیگری آغاز شد.

مسجد سلطان احمد (مسجد کبود)

مسجد سلطان احمد یا مسجد کبود واقع در منطقه فاتح در میدان سلطان احمد، مسجدی از دوران عثمانی است که هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. این مسجد در قرن هفدهم میلادی، بین سالهای 1609-1616 توسط سلطان احمد اول ساخته شده است. مسجد سلطان احمد دارای تزئینات داخلی خیره کننده ای است. به دلیل کاشی های ازنیک با کیفیت بالا به رنگ آبی بسیار مشهور است. سطوح پایین آن با بیش از 20000 کاشی و با بیش از 50 طرح مختلف لاله تزئین شده است. از دیگر ویژگی های بارز این مسجد 6 مناره آن است که با توجه به عظمت آن و دکوراسیون داخلی بسیار زیاد، تعداد زیاد مناره ها به شکوه و جلال آن می افزاید.

مسجد سلیمانیه

مسجد سلیمانیه یکی از مهمترین مساجد شاهنشاهی دوره عثمانی است که به سفارش سلطان سلیمان (سلیمان محتشم) توسط استاد بزرگ معمار سنان ساخته شد. مسجد سلیمانیه که بر روی تپه ای مسلط بر دو طرف شرقی و غربی قسطنطنیه ساخته شده است، از نظر موقعیت مکانی و اندازه وسیع آن با ابهت است. این مسجد بزرگترین مسجد در استانبول بود تا اینکه مسجد چاملیجا در سال 2019 ساخته شد.

وان

کلیسای آکدامار

کلیسای آکدامار که در جزیره آکدامار در دریاچه وان در استان وان در ضلع شرقی ترکیه واقع شده است، بین سالهای 915-921 ساخته شده است. این کلیسا به سفارش گاگیک اول اردزرونی، پادشاه ارمنی و توسط معمار اسقف مانوئل ساخته شد. این بنا از سنگ توفا برش داده شده به رنگ قرمز ساخته شده و دارای یک طرح چهار لوب مانند شبدر، به شکل ضربدری است که "نوع هریپسیمه " نامیده می شود. نمای خارجی این کلیسا با نقش برجسته هایی که نمایانگر مضامین مذهبی است تزئین شده بود. آن را از جمله نمونه های برجسته هنر قرون وسطایی می دانند. فضای داخلی نیز با فرسکو های دیواری تزئین شده است که صحنه هایی از کتاب مقدس را به تصویر می کشد. این کلیسا در سال 2007 به موزه تبدیل شد، اما این کلیسا سالی یک بار برای مراسم مذهبی گشوده می شود.

آنتالیا

کلیسای سن نیکلاس

کلیسای سن نیکلاس که در قست مدیترانه ای ترکیه واقع شده، یک کلیسای بازیلیکا باستانی روم شرقی از شهر باستان میرا است. این بنا در سال 520 میلادی بر روی مقبره یادبود سن نیکلاس ساخته شد که امروزه به طور گسترده تری معروف به بابانوئل یا پدر کریسمس شده است. این کلیسا نه تنها به دلیل اهمیت مذهبی بلکه به دلیل اهمیت معماری و نقاشی های دیواری قابل توجه، به عنوان یکی از مهمترین بناهای بیزانس در ترکیه در نظر گرفته شده است.

ترابزون

صومعه سوملا

صومعه سوملا واقع در کوه های زیگانا در استان ترابزون، در ساحل شمالی دریای سیاه ترکیه، یک مجموعه مذهبی ارتدکس است. اگرچه تاریخ تأسیس صومعه مشخص نیست، اما به طور کلی به قرن چهارم، به پادشاهی امپراتور تئودوسیوس اول برمی گردد که بر روی صخره ها دریک مسیر جنگلی ساخته شده است، صومعه ساختمان زیبایی دارد نقاشی های دیواری آن، صحنه های کتاب مقدس مسیح و مریم مقدس را از قرن هجدهم به تصویر می کشد. اگرچه صومعه در سال 1923 متروک شد و به موزه تبدیل شد، اما در 15 آگوست 2010، یک مراسم مقدس ارتدکس برای اولین بار بعد از سال 1923 برگزار شد.

ادیرنه

مسجد سلیمیه

این مسجد مربعی شکل با تک گنبد بزرگ و چهار مناره ظریف و برجسته خود یک شاهکار معماری است و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. مشهورترین معمار دوره عثمانی بدون شک معمار سنان است که در قرن شانزدهم و در زمان اوج امپراتوری عثمانی در زمان سلطنت سلطان سلیمان زندگی می کرد. مسجد سلیمیه در ادیرنه؛ هادریاناپولیس باستان و پایتخت سابق امپراتوری عثمانی قبل از استانبول واقع شده است. خود معمار سنان از مسجد سلیمیه به عنوان "شاهکار" خود یاد کرده است. وی مسجد سلیمیه (1568 - 1575) را هنگامی که 80 ساله بود، در زمان سلطان سلیم دوم ساخت.

محل این مسجد حاکی از آن است که سنان یک برنامه ریز شهری بزرگ است که مسجد را می توان از فواصل قابل توجهی دید. این مسجد اوج طرح های متمرکز گنبدی است، گنبد بزرگ مرکزی که بر روی هشت ستون عظیم قرار گرفته است که مابین آنها ایوان های فرو رفته و تحسین برانگیزی قرار دارد و این بهترین نمونه از هر مسجدی با هشت ستون است. گنبدهای زیبایی وجود دارد که به آسمان ها می رسد و مناره های برجسته و باریک از ویژگی های معماری مساجد عثمانی است. با این وجود تعداد کمی از مساجد از نظر بصری به اندازه مسجد سلیمیه خیره کننده و به لحاظ معماری قابل توجه هستند. این مجموعه عظیم نه تنها یک مسجد دارای ابعاد 190در 130 متر است بلکه از یک مسجد، دو مدرسه مربعی شکل، یک راسته بازار و یک مدرسه علمیه تشکیل شده است. این گنبد بر روی هشت گنبد مقرنس قرار دارد که توسط هشت ستون بزرگ نگه داشته می شوند. مقرنس ها به سمت بیرون برجسته شده اند و بالا می روند، و جلوه ای متورم ایجاد می کنند و فضای باز تری را در زیر ایجاد می کنند تا بتوانند دیدی مستقیم به سمت گنبد ایجاد کنند بدون اینکه پایه ستون ها قطع شوند.

آنکارا

مسجد حاجی بایرام

مسجد حاجی بایرام در منطقه ای واقع در کناره قلعه آنکارا، در اولوس است. محلی که مسجد حاجی بایرام و معبد آگوستوس در آن واقع شده است دارای یک طرح سنتی است که شامل ساختمان های دوره عثمانی و اوایل دوره جمهوری است و اولین ساختمان پارلمان ترکیه که متعلق به سال 1923 است در آنجا واقع شده است. این ناحیه بر روی تپه ای قرار دارد که در اصل یک گور پشته (تپه گور باستانی) بوده است. این منطقه از قرن هشتم قبل از میلاد مسیح، آکروپلیس آنکرای باستان بوده است و این مکان هم برای بت پرستان و هم مسلمانان مقدس بوده است، زیرا در محل بقایای قبلی ساخته شده است.

مسجد حاجی بایرام یکی از مهمترین مساجد آنکارا است و هنوز هم یک مسجد برجسته است که قدمت آن به قرن پانزدهم می رسد. در قرن ۱۸ بازسازی شد و برای مطابقت با ویژگی های یک مسجد دوره اخیر تغییر یافت. شاخص ترین ویژگی مسجد این است که این بنا بدون گنبد ساخته شده است، اما در عوض از سقف چوبی برای پوشش مسجد استفاده شده است. این بنا توسط معمار محمت بیگ ساخته شده است.

سرداب ها و قنات ها

استانبول

سرداب بازیلیکا

سرداب بازیلیکا بزرگترین ساختار ذخیره سازی آب زیرزمینی بازمانده در استانبول است. این مخزن در تپه اول، جنوب غربی ایاصوفیه واقع شده است. در این مکان، قبل از ساختن مخزن، یک کلیسای بزرگ وجود داشته است که بین قرون 3 و 4 در اوایل دوران روم به عنوان یک مرکز تجاری، قانونی و هنری ساخته شده بود. این سازه در اثر آتش سوزی در سال 476 تخریب شد. سرداب بازیلیکا در زمان امپراتور ژوستینین اول در حدود سال 542 ساخته شد. از سرداب برای ذخیره آب کاخ بزرگ، ساختمانهای اطراف، باغها، حیاط ها و کاخ ها استفاده می شد. آب جمع شده در مخزن از طریق قنات هایی به طول 20 کیلومتر از جنگل بلگراد آورده می شود. همچنین به عنوان کاخ یرباتان نیز شناخته می شود و دارای ابعاد ۱۳۸ در ۶۴ متر است و توسط ۳۳۶ ستون نگه داشته می شود که از ویرانه های مختلف به اینجا آورده شده اند. ظرفیت آب سرداب حدود 100000 تن است. سرداب که بعداً آب کاخ توپکاپی را تأمین می کرد، تنها سرداب باستانی بود که تا دوران اخیر مورد استفاده قرار می گرفت. این سرداب در سال 1985 مورد مرمت قرار گرفت، سکوهای پیاده روی چوبی به آن افزوده شد و از سال 1987 به عنوان موزه فعالیت می کند.

اوزون کمر (قنات طویل)

قنات طویل بخشی از سیستم آبرسانی کرک چشمه (چهل چشمه) است که توسط معمار سنان در سال 1563 در زمان سلطان سلیمان ساخته شده است. این بزرگترین پروژه انجام شده توسط این معمار معروف بود. سازه های این خط در اثر طغیان بزرگ همان سال آسیب دید و تعمیرات سریع روی آن انجام شده است. به همین دلیل، فرض بر این است که سیستم آب کرک چشمه در سال 1564 تکمیل شده است. این سیستم، آبهای سطحی اطراف جنگل بلگراد در شمال استانبول را جمع آوری کرده و به داخل شهر می آورد. این سیستم از دو شاخه اصلی تشکیل شده است که به شاخه های غربی و شرقی معروف هستند. قنات طویل در خط غربی است. کل سیستم از 33 قنات باستانی تشکیل شده است. قنات طویل یکی از این قنات ها است و از 97 طاق ساخته شده است. طول آن 711 متر و ارتفاع آن 25 متر است.

کریک کمر (قنات شکسته)

قنات شکسته (کریک کمر) نیز بخشی از سیستم آبرسانی کرک چشمه است که در سال 1564 توسط معمار سنان بزرگ تکمیل شد. سیستم آبی کرک چشمه شامل 55374 متر خط لوله، با 33 قنات است. منابع آب قسمت شمالی استانبول را جمع می کند و دارای دو شاخه است، شاخه شرقی و شاخه غربی. قنات شکسته بخشی از شاخه شرقی خط است و در کمربورگاز واقع شده است. این یک قنات سه سطحی است که آن را به برترین سیستم قنات تبدیل می کند و 207 متر طول و 35 متر ارتفاع دارد. سه طاق از بقایای اواخر دوره روم باقی مانده است. آن را قنات کریک (شکسته) یا ایگری(خمیده) می نامند زیرا پس از یک نقطه مشخص دارای چرخش تند 90 درجه است.

قنات والنس

قنات والنس بخشی از سیستم آبرسانی باستانی استانبول است. بقایای آن بخشی از گسترده ترین سیستم آبرسانی شناخته شده جهان باستان است که سیستم آبرسانی تراکیایی است. آب از شبه جزیره تراکیا توسط قنات والنس به قلب شهر منتقل شده و حداکثر تا نمفایوم در میدان تئودوسیوس (میدان بایزید) رسیده و سرانجام سرداب  بین بیر دیرک را پر می کند. ساخت و ساز آن در زمان سلطنت والنس امپراطور روم (364-378) به پایان رسیده است. طول کلی سازه اصلی حدود 971 متر تخمین زده شده و 27 متر ارتفاع دارد. این سیستم در طول دوره قرون وسطی به کار خود ادامه داد، اما در اثر زلزله و حمله نظامی چندین بار خط تأمین شکسته شد. در قرن پانزدهم (در دوره سلطان محمت دوم) قنات در خط اصلی تأمین آب شهر ادغام شد.

بیمارستان ها و حمام ها

سیواس

مسجد و بیمارستان دیوریغی

یک ساختمان قابل توجه که ترکیبی از یک مسجد و یک بیمارستان است. مسجد و بیمارستان دیوریغی در دامنه های زیر قلعه دیوریغی، در استان سیواس واقع شده است. این بیمارستان دو طبقه در سال 1228-1229 توسط توران ملک، همسر احمد شاه تاسیس شد و توسط معمار خرم شاه طراحی شد، همراه با مسجدی که توسط احمد شاه تاسیس شد. در بیمارستان همچنین مقبره ای وجود دارد که در آن احمد شاه و توران ملک دفن شده اند. این مجموعه به دلیل تکنیک پیچیده ساخت طاق و تزئینات حکاکی شده مشهور است. دکوراسیون پر زرق و برق دروازه ها، محراب، منبر و ستون ها را زینت می بخشد. علاوه بر ویژگی های معماری، با نمونه های غنی سنگ تراشی های سنتی آناتولی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.

آماسیا

دارالشفا (بیمارستان و نوانخانه)

بیمارستانی که در آماسیا در امتداد ساحل ترکیه در دریای سیاه واقع شده است، به طور کلی می تواند به عنوان یک مرکز بهداشت یا سلامت توصیف شود که هم شامل یک بیمارستان و هم یک نوانخانه می باشد. این بنا در ابتدای قرن 14 توسط الدیز هاتون، به نام همسرش سلطان اولجایتو، در زمان ایلخانان ساخته شد. این نهاد که به سنت بنیادهای خیریه در سنت ترک و اسلامی تأسیس شده بود، یک نهاد پزشکی بود که هم برای درمان و هم برای آموزش بود، جایی که بیماران به صورت رایگان تحت درمان قرار می گرفتند. معنای ادبی کلمه دارالشفا، درب سلامتی است. این ساختمان از سالن های طاقدار، اتاق های طاق دار، حیاطی با طاق نماها در دو سوی مقابل هم تشکیل شده است. این ساختمان از مدرسه سنتی الگو گرفته است. صابونجوزاده شراف الدین بن علی پزشک معروفی بود که تحصیل کرده و بعداً در این موسسه پزشک شد. وی به خاطر کتاب خود با عنوان کتاب الجراحیه ایلخانیه (کتاب جراحی ایلخانان) مشهور بود. افراد مبتلا به اختلالات روانی در اینجا با موسیقی درمان می شدند، از این رو این ساختمان همچنان سنت موسیقی خود را حفظ می کند. از سال 1997 به عنوان آکادمی موسیقی شهرداری مورد استفاده قرار گرفت.

بورسا

حمام های آبگرم باستانی بورسا

بورسا یا پروسای باستان یک شهر تاریخی در شمال غربی ترکیه است که در میان چیزهای دیگر آن به جهت حمام های طبیعی چشمه های آب گرم معروف است. این حمام ها در سراسر روستای چکیرگه پخش شده اند که امروزه نیز به دلیل هتل ها و حمام های آبگرم معروف است. حمامهای باستانی چکیرگه در قرن ششم در زمان سلطنت ژوستینین اول امپراتور روم شرقی ساخته شد. بعداً در دوره عثمانی، در سال 1511، حمام های گنبدی بیزانس توسط سلطان بایزید دوم بازسازی شده و گسترش یافت. امروزه نیز بازدیدکنندگان از حمام های آبگرم باستانی لذت می برند. حمامهای ترکی بسیاری وجود دارد، جایی که مردم از "آب نقره ای" بورسا، که از افسانه کوه المپیای باستانی آمده است لذت می برند.

ایزنیک

حمام اسماعیل بیگ

اعتقاد بر این است که حمام کوچکی (حمام ترکی) که در نزدیکی دروازه استانبول ایزنیک قرار دارد، حمام خصوصی یک شخص برجسته محلی به نام اسماعیل بیگ بوده است. این حمام ها بین قرن 15 و 16 ساخته شده اند و امروزه به دلیل معماری گنبد هایشان مشهور هستند.

چشمه ها

چشمه آلمانی

چشمه آلمانی که چشمه قیصر نیز نامیده می شود، در شبه جزیره تاریخی استانبول واقع در میدان سلطان احمد واقع شده است و یکی از چشمه های تاریخی متعدد این شهر است. این چشمه بین سالهای 1988-1901 در آلمان قطعه قطعه ساخته شده و به استانبول منتقل شده و در آنجا مونتاژ شده است. این چشمه به عنوان هدیه قیصر ویلهلم دوم، امپراتور آلمان ساخته شده است. چشمه هشت ضلعی به سبک نئو بیزانسی دارای گنبدی است که با موزاییک های طلایی تزئین شده و توسط هشت ستون نگه داشته می شود. سقف گنبد با موزاییک های طلایی تزئین شده است.

چشمه مهر شاه سلطان

این چشمه که در سال 1806 توسط سلطان سلیم سوم به نمایندگی از مادرش مهرشاه سلطان ساخته شده است، در عمارت کوچوکسو در منطقه کوچوکسو واقع شده است. اگرچه معمار آن ناشناخته است، اما این ساختمان به دلیل قرار گرفتن در نقاشی های قدیمی سواحل تنگه بسفر مشهور است.